Soyadı kanununun kabul edildiği 1934 yılında herkes gibi Gazi Mustafa Kemal’e de bir ad konulacaktı. Peki Paşa’ya verilecek bu isim ne olmalıydı?
30 Ağustos Zafer Bayramımızı kutladığımız bu şanlı günde, Atamızın şanlı soyadı anısını anlatalım istedik… 12 Haziran 1934 yılında çıkartılan 2525 sayılı kanunla her Türk’ün bir soyadı taşıması zorunluluğu geldi. Soyadları Türkçe olacaktı. Rütbe, memurluk, yabancı ırk ve millet adları ile ahlaka aykırı ve gülünç kelimeler soyadı olarak kullanılmayacaktı. Hepimiz Kemal Paşa’ya verilen Mustafa isminin hikâyesini biliyoruz, peki soyadı olan ‘Atatürk’ ismi nereden geliyor? Hem tarihi bir serüvene, hem de şanlı anlara şahitlik ediyoruz…
Araz, Yazır, Korkut, Salır…
O dönem Mustafa Kemal’e yaraşır bir soyadı bulmak için bazı ileri gelen tarihçilerin de katılmasıyla toplantılar yapıldı, ve bazı isimler masaya yattı. Bu isimlerden bazıları ‘’Etel-Etil, Etealp, Korkut, Araz, Ulaş, Yazır, Emen, Çoğaş, Salır, Begit, Ergin, Tokuş ve Beşe’ idi. Arz edilen isimler Paşa’nın ‘’Arkadaşlarla bir istişare edelim’’ demesi üzerine ikinci bir görüşmeye kaldı.
‘Türkata’ İstişaresi
Çankaya’da yapılan son toplantıda CHP Genel Sekreteri Saffet Arıkan’ın bir yazısında ‘’Türkata’’ ismi kendisine bahşedildi. Mustafa Kemal ‘’Arkadaşlar ne buyururlar, bir bakalım’’ sözleriyle cevap vererek sözü Konya Milletvekili Naim Hazım Onat Bey’e bıraktı.
Naim Hazım Bey Türk Dil Kurumu’nda çalışmış Türkçe ve Osmanlıca’yı çok iyi bilen biriydi. Naim Bey’ bu konuda şöyle konuşmuştu;
‘’Türkata Tuhaf Geliyor; Atatürk Diyelim’’
‘’Türkata, Türkatası gerek yazılışta, gerek söylenişte bana biraz tuhaf geliyor. Arkadaşlar biliyorsunuz. Tarihimizde bir ‘Atabey’ sözü unvanı vardır. Anlamı da yine biliyorsunuz, Bey’in, Emir’in, Şehzade’nin Hatta Hükümdar’ın ilimde, idarede, askerlikte mürebbisi, müşaviri, hocası demektir. Atabey, tarihe geçmiş bir unvan-ı resmidir ve bu unvanı taşıyan bir çok Türk Büyüğü vardır. Binaenaleyh bizde Türk’e her alanda atalık etmiş Türklüğü kurtarmış istiklaline kavuşturmuş olan Büyük Gazi’mize ‘ATATÜRK’ diyelim, bu soyadını verelim. Bu bana, şivemize de daha munis, daha uygun gibi geliyor.’’
Oybirliği İle Kabul Gördü
Bunun üzerine Atatürk soyadını yerinde bulan Paşa, kendisine teşekkür ederek oybirliği ile kabul edildiğini duyurdu.
‘’ATATÜRK SOYADI VERİLMİŞTİR’’
24 Kasım 1934’te TBMM’de kabul edilen kanun şu şekildeydi;
‘’Kemal öz adlı (öz adı Kemal olan) Cumhur reisimize “ATATÜRK” soyadı verilmiştir.‘’
Tarihi Türk milli kültürünün derin izlerini taşıyan bu soyadındaki “Türk ” adı da, onu “milli bir lider” ve milletin “ortak paydası” olarak nitelendiriyor.
30 Ağustos Zafer Bayramımızın yıldönümünü kutlar, Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve rahmetle anarız…
