Taraftarı renklerle bütünleştirerek milyonları peşinden sürükleyen futbol maçlarının oynandığı devasa stadyumlara gidiyoruz.
Dünya üzerinde müdavimi olduğumuz onlarca spor dalı var. Kimimiz izleyicisi olduğu sporcuların nabzını tutarken, kimimiz bir takım karşılaşması için dünyanın öteki ucuna gidiyor. On birer oyuncudan oluşan, iki takım arasında oynanan bir spor dalı var ki; takım kaptanı, yeşil sahası ve taraftarıyla dünyada bir efsane: Futbol.
Simon Kuper’in ünlü “Futbol sadece futbol değildir” sözü, bu spor dalının bir karşılaşmadan çok daha fazlası olduğunu gösteriyor. Futbol beraberliktir, sabırdır, merhamettir, felsefe, sosyolojidir, politikadır, matematiktir ve tarihtir. 2 Ekim 1923’te İngilizleri Dolmabahçe’nin çimlerinde bırakan Fenerbahçe, kendi kalesine gol attığı için öldürülen Andrés Escobar’dır.
DÜNYANIN DEVASA STADYUMLARI
Tarih boyunca bu devasa karşılaşmaları ağırlayan çim sahalar, en az takımlar kadar birer efsane oldu. Taraftarların evi olarak gördüğü futbol stadyumları, yüz binlerin heyecanına ev sahipliği yaparken, her yıl turistlerin ziyaret akınına uğruyor. Biz de seyirci kapasiteleri, mimarisi ve diğer özellikleriyle dünyanın en büyük 10 stadyumunu merak ettik, sizler için derledik.
RUNGRADO MAY DAY / KUZEY KORE
Dünyanın en büyük stadı Kuzey Kore’nin başkenti Pyongyang’daki Rungrado 1 Mayıs Stadyumu. 150 bin kişilik seyirci kapasitesiyle dudak uçuklatıyor; 150 bin kişi… Karşılaşma anında taraftarın hep bir ağızdan futbol marşı söylediğini hayal etsenize; müthiş bir his olurdu herhalde. Stadın deniz kabuğunu andıran çatısında halka biçimli 16 kemer var ve manolya çiçeğine benziyor. Rungrado May Day’in 22 bin 500 metrekareden geniş bir ana futbol sahası var. Stat, futboldan ziyade büyük gösteriler içinde gözde bir alan, etkinlik takvimine bir bakın derim; burada devasa bir şov izlemenin keyfi başka olur.
SALT LAKE / HİNDİSTAN
Hindistan’ın Batı Bengal eyaletinde bulunan çok amaçlı stadyum, dünyanın en büyük ikinci stadyumu. Birçok kulübün aynı anda ev sahipliğini yapan stat, şaka değil tam 120 bin kişilik bir kapasiteye sahip; tabiri caizse bir ‘ordu’ seyirciyi ağırlıyor. Bana sorarsanız müzeye benziyor, sahada maç olmasa da mimariyi gezmek ister insan. Ayrıca tek bir kişi için değil, stadyumun her bölümünde, her seyirci için güvenli bir şekilde tahliye olma kapasitesi var; deli bir matematikle inşa edildiği buradan belli. Adamlar 120 bin kişiyi ayrı ayrı düşünmüş. Futbolseverler için güzel bir tecrübe.
SOCCER CITY / JOHANNESBURG
Afrika kültürlerinin kesişme noktası olarak nitelendirilen stat, özgün bir yapıya sahip. Johannesburg’de bulunan stat, 94 bin 700 kişiyi ağırlayabilecek kapasitede. Soccer’ın 15 bin araçlık park alanı, 2 bin 451 kişilik basın tribünü, 300 kişi kapasiteli restoranı ve dahasıyla ödüllere ödül demeyen rekorlara sahip.
CAMP NOU / BARCELONA
99 bin 300 seyirci kapasitesi ile Avrupa’nın en büyük futbol stadyumuna hoş geldiniz. Taraftarın bir numaralı takımı FC Barcelona’nın tozu dumana kattığı stattayız. Böylece Camp Nou, 1957 yılından bugüne kulübün A takımın futbol maçlarına ev sahipliği yapıyor.
1957 yılında açıldığında, 93 bin seyirci kapasitesi olan stat,1982 FIFA Dünya Kupası için kapasitesi 125 bine çıkarıldı ama yeni kurallar gereği, 1990’ların sonunda stadyumun kapasitesi 99 binin altına düşürüldü. Takımın renkleriyle bezeli dış mimarisi daha içeri girmeden insanı etkiliyor. Barcelona’da Gaudi’nin eserleri neyse, Camp Nou da bir o kadar ilgi odağı. Stadın önüne giderseniz, turist yığınını gördüğünüzde muhtemelen içeride maç var sanacaksınız ama hayır; burası Camp Nou.
MELBOURNE CRICKET GROUND / AVUSTRALYA
Avustralya’nın en büyük spor stadyumu Melbourne Cricket Ground, tamı tamına 100 bin seyirci kapasitesine sahip. Bu kadar taraftarın aynı anda tezahürat ettiğini bir düşünsenize… Melbourne Kriket Sahası, tarih boyunca birçok ünlü etkinlik düzenlendi. Kalabalıkları cezbeden ana stadyum olduğu 1956 Olimpiyat Oyunları’ndan FİFA’ya, unutulmaz spor karşılaşmalarına imza attı. Avustralya gibi bir ülkeyi ziyaret etmek kim istemez ki… İlginç hayvanları, uzak kültürü ve muhteşem mimarisiyle turisti doyuran ülke, Melbourne stadıyla da gezimize ‘tatlı’ oluyor.
ESTADIO DO MARACANA / RİO
Geldik futbolun patronuna. Ülke bazında rakip tanımayan Brezilya, bu halı sahada kimleri üzmedi ki… 1950 Dünya Kupası için amiral gemisi olarak hizmet verecek şekilde inşa edilen Maracana, Brezilya’nın Rio kentinde 90 bin kişilik kapasitesiyle muazzam karşılaşmalar ağırlıyor. Şehirde mahalle arası bir yere kurulan stadyumun yapım çalışmalarına 11 binden fazla işçi katıldı.
Maracana’yı üne kavuşturan asıl olay 1950 Dünya Kupası final maçı. Brezilya’nın 88’inci dakikada yediği golle 2-1 yenilerek kupayı kaybetmesi sonucu Brezilyalı futbolseverler için hüzünlü bir anlam taşıyan statda o gün tam 199 bin 854 kişi vardı. Ama o tarihi günde Rio nüfusunun yüzde 10’u Maracana’daydı. 2016 Rio Olimpiyatları ile Paralimpic Oyunları için restore edildi. Futbol ile bütünleşen şehrin stadı hala binlerce taraftarı ağırlıyor.
AZADİ STADI / TAHRAN
90 bin seyirci kapasiteli olan Azadi Stadı, 1974 Asya Oyunları için İran’ın başkenti Tahran’da inşa edildi. Mimarisi itibarıyla statta oluşan gürültü şiddeti çok büyük. Çünkü 450 hektar üzerine kurulu bir stadyumdan bahsediyoruz. Ayrıca, stadyumun 400 araçlık kapalı, 10 bin araçlık açık otoparkı var. Oynanan bazı maçlarda seyirci yoğunluğu kötü sonuçlara neden olmuş, İran-Japonya maçında çıkan izdihamda 7 kişi hayatını kaybetmişti. Şaşaalı mimarisi taraftarın sesiyle birleştiğinde bütün şehir yankılanıyor. Böylece o atmosferi doya doya yaşıyorsunuz.
WEMBLEY / İNGİLTERE
Dünyanın en büyük stadyumları listemizde İngiltere’de bulunan 90 bin kişilik taraftar tribünüyle Wembley’deyiz. Kapasitesiyle Avrupa’nın Nou Camp’tan sonraki en büyük stadı burası. Zaten İngiltere’ye giden birçoğunuzun burada eminim bir selfiesi var. İngiltere seyyahlarının gezip görülecekler listesinin başında geliyor Wembley. İngilizlerin futbol aşkını konuşmaya gerek yok herhalde.
1948 Olimpiyatları, 1966 Dünya Kupası ve 1985’de düzenlenen Live Aid konseri ile dünyada iz bıraktı. 90 bin kişilik kapasitesiyle 2007’de hizmete giren yeni Wembley, hizmet kalitesi ve unutulmaz atmosferiyle herkesin ilgi odağı. Yenileme çalışmalarında etkili bir maç atmosferi sağlamak için seyircilerden çıkacak ses düzeyini artırıcı akustik düzenlemelere özellikle önem verilmiş. Burada maç izlemenin keyfini taraftara sormak lazım…
ESTADIO AZTECA / MEKSİKA
Arriba! Meksika’dan selamlar. Meksikalı futbol kulübü CF América’nın evindeyiz. Çılgın federal ülke Meksika’nın, çılgın futbolcuları nerede top oynuyor? Aslına bakarsak futbol holiganlığının hat seviyede olduğu bir yerdeyiz; maç esnasında taraftarı da, oyuncusu da kendini kaybediyor, kötü sonuçlar doğabiliyor ama bizim konumuz stadyum.
95 BİN KOLTUK, 5 BİN ODA
Meksika’da bulunan Azteca Stadyumu, 1966 yılında konser ve çeşitli organizasyonlar amacıyla yapıldı. Sonraki yıllarda güvenlik önlemleri dolayısıyla kapasitesi 115 binden 100 bine düşürüldü. 2016’da, stadyum, VIP tesislerinin eklenmesi dahil, 84 bin koltuk kapasitesini azaltan büyük bir tadilattan geçti. Şimdilerde toplam kapasitesi yaklaşık 100 bin olup, 95 bin koltuk ve 5 bin odadan oluşuyor. Sadece futbol maçları değil, büyük konser ve diğer etkinlikler de burada düzenleniyor.
BUKİT JALİL NATIONAL / MALEZYA
87 bin 411’lik kapasitesiyle Malezya’da bulunan Bukit Jalil’deyiz. Stadyum, 1998 Commonwealth Oyunları’na ev sahipliği yapmak için 1 Ocak 1995 tarihinde inşa edildi. Güneydoğu Asya’daki en büyük stadyum, 68m x 105m çim sahasında nefes tutulan karşılaşmalara sahne oluyor. Malezya seyahatinizde, mümkün olan ilginç deneyimlerden biri olacak bu stadı ziyaret etmeden dönmeyin. Futbolla aranız iyi mi bilmiyorum ama bu eşsiz serüvene değecek!