Günümüzde estetik operasyonlar hiç olmadığı kadar ilgi görüyor. Burun, göğüs, yüz estetikleri… Modern tıbbın geliştiği Osmanlı’nın darüşşifalarında da, memesi büyük olan askerler göğüs küçültme ameliyatı oluyordu. Nasıl mı?
Bu yazıyı, Edirne’deki Sultan Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi’ni ziyaretimizde edindiğimiz bilgiler üzerine kaleme aldık. Müzede dikkatimizi çeken ilk şey, Osmanlı Dönemi’nde yapılan tedavilerin yanı sıra bazı estetik operasyonlar oldu.
Müzede, o dönemdeki estetik cerrahiyle ilgili yansıtılan bilgilerde, Osmanlı dönemi tıbbında erkeklerde göğüslerin aşırı büyümesi, fazla parmak, bitişik parmak, düşük göz kapağı, göz kapağını kesip dikme ameliyatları gibi estetik cerrahi operasyonların yapıldığı anlatılıyor.
400 Yıl Önce De Estetik Operasyon Vardı
Bugün çılgınlar gibi estetik ameliyat olan insanlar gibi, bundan 400 yıl öncede bu operasyonlar yapılıyordu. Tabii günümüzdeki kadar geniş bir alanı yoktu ve tamamen görsel güzellik kaygısı ile yapılmıyordu. Daha çok bir sağlık sorunu sonucu yapılan ‘düzeltme’ ameliyatlarıydı.
Sarkık Meme, Bitişik Parmak…
Osmanlıca cerrahnamelerde modern tıbba dair birçok işlem görmek mümkün. E tabi konu karaciğer iltihaplanması değil de meme operasyonu olunca insan bir hayret ediyor. Osmanlı zamanında da insanlarda fazla parmak, düşük göz kapağı, göz kapağı kısalığı, meme sarkması, aşırı meme büyümesi gibi birçok fiziki problem vardı.
Bunlardan en dikkat çekeni tartışmasız meme küçültme ameliyatlarıydı. Tıp dilinde Jinekomasti olarak geçen bu operasyonlar aşırı meme sarkması ve yağlanma yaşayan askerler içindi. Osmanlı’nın tıp alanında ne kadar ilerleme kaydettiğini anlamak zor olmasa gerek.
Darüşşifalarda Meme Operasyonları
Bilirsiniz, darüşşifalar gönüllü doktorlar tarafından akıl hastalarının tedavi edildiği sağlık merkezleriydi. Fakat burada memesini küçülten askerler de görebilirsiniz. Tabii ki bunun o dönemlerde bir sağlık problemi olduğunu düşünmek lazım.
”Hilal Biçiminde Kesip, Deriyi yüzesin…”
Yapılan bir estetik operasyon Osmanlı cerrahnamelerinde şöyle anlatılıyor;
”Bazı er kişinin emcekleri, ‘göğüsleri’ etli ve şişkin olur, her kim görse iğrenir. Onun uzunlamasına hilal biçiminde kesip derisini derisini yüzesin, içindeki yağı çıkarasın, içindeki yapı çıkarasın, içine et bitirici ( Kaynaştırıcı, bitiştirici) devalar koyasın ve her iki yakasını birleştirip dikesin. İyileşinceye kadar ilaç edesin. Er kişinin emceği uzayıp aşağıya sarkarsa, Hilal şeklinde iki defa enine kesesin, arasındaki deriyi yüzüp içindeki yağı çıkardıktan sonra iki yakasını birleştirip dikesin ve ilaç süresin iyileşe. Eğer yağın tamamını çıkaramayacak olursan, eski pamuğu yiyici (Kostik) merhemlere bulayıp, kesinin içinde sokasın. Kalan yağı bitire bitire sonra ilaç süresin.”
