Alphonse Bertillon bir suçlu ya da sabıkalı değil; suçlu sabıka fotoğraflarının mucidinin deneme çekimi.
Suçluları yakalayıp olayları çözümleme efsaneleriyle tanıdığın tek isim Sherlock Holmes ise; sabıka fotoğraflarını dünyaya kazandırarak suçlularla mücadelede çığır açan Alphonse ile tanış.
“Bu adamı nereden tanıyorsun!?” Yüzyıllar boyunca, şüpheli ve zanlılardan bu sorunun yanıtını almak için isim kayıtlarını kontrol etmek yeterli değildi. Suçunu tekrar eden sabıkalılar şüphesiz olacaktı. Bugün parmak izi ve DNA testlerine güveniyoruz. Ancak on dokuzuncu yüzyılın sonlarında durum değişti. Neyse ki Alphonse Bertillon’un çalışmaları sayesinde suçluları yakalamanın bir yolunu bulmuştuk.
Suçlulara Adli Fotoğraf Çekti
Fransız kriminoloji uzmanı Alphonse Bertillon (1853-1914), suçluları tanımlayan ilk bilimsel yöntemin mucidiydi. Bu serüven 1879’dan sonra, Paris polis departmanında memur olarak çalıştığı yıllarda başladı. Görevlerinden biri, her gün yakalanan suçluların kayıtlı açıklamalarını küçük disklere kopyalamaktı. Ancak Betillon yaptığı işin bir süre sonra suçluları tespit etmek için ne kadar yararsız olduğunu fark etti.
İşte tam da bu noktada Bertillon’un aklına, bedenin, saçların ve derinin rengine dayanan bir suçlu belirleme sistemi geldi. Beden oranlarını ölçmek ve kayıt altına almak, bir sonraki suç işleme durumunda bir kişiyi tartışmasız olarak tanınır hale getiriyordu. Suçluların fotoğraflanması 1840’larda fotoğrafın icadından sadece birkaç yıl sonra başlamış oldu.
İnsan Ölçümü Yapıyordu
Yükseklik, ayak uzunluğu, kulak boyutu, başın derinliği ve genişliği… Bertillon, insanlara antropometri tanımlamak için bu yöntemi deniyordu. Kelimenin tam anlamıyla, “insan ölçümü” yapıyordu. Ancak halk arasında Bertillonage olarak bilinmekteydi. 1884 yılında Bertillon, 241 çoklu suçlu tespit etmek için bu yöntemi kullandı ve bu gösteriden sonra, bertillonage Büyük Britanya, Avrupa ve Amerika’daki polis güçleri tarafından kabul edildi.
İlk Sabıka Fotoğrafı Kendisine Çekildi
Bertillon fotoğrafları kullanmaya başladığında önce kendisi poz verdi. Tıpkı bugünün kupa çekimleri gibi önden ve yandan görünümler alındı. Ancak, insanların görünüşlerini değiştirmenin çok kolay olduğuna inanan mucit, onlara çok fazla güvendiğini söyleyemezdi.
Bertillon’un bu yöntemi o kadar başarılı oldu ki, sabıka fotoğraflama sistemini Batı dünyası da hızla kabul etti.
Hatta şöyle bir hikâye olduğu söylenir: Sherlock Holmes’un müşterilerinden biri Holmes’a “Avrupa’nın en yüksek ikinci uzmanı” yakıştırmasını yapında, Holmes öfkeyle “İlki kim? Diye sorduğunda ”Mösyö Bertillonage” cevabını almış.
Hala Kullanılıyor
Tabii şimdi Bertillonage’nin suçlu tespit yöntemine bugün için ilkel bir çözüm. Yirminci yüzyılın başlarında parmak izleri Bertillonage’in yerini aldı. Bilim çok daha basit ve daha doğru bir yöntemdi. Fakat Bertillon kuşkusuz polisiyeye bir miras bıraktı ve diğer buluşların da önünü açmış oldu.
Sabıka fotoğraflarını icat eden Fransız dedektifin olay yeri inceleme fotoğraf arşivi, görülmeye değer! İşte Alphonse Bertillon’un 100 yıl önce çektiği ve günümüze kadar ulaşan olay yeri fotoğrafları…
